Şanlıurfa'dan Kâbe’ye, Hac yolu projesi!

Siyaset bilimci ve yazar Muhittin Beyaz’ın 2 yıldır üzerinde çalıştığı Şanlıurfa’nın inanç turizmini geliştirecek ve dini değerlerinin kaybolmaması adına hazırladığı Hac Yolu Projesini hayata geçirmek için temaslarına devam ediyor.

Beyaz ile projenin önemini ve faydalarını konuştuk. İşte merak edilen o projenin detaylarını biz sorduk kendisi içtenlikle cevapladı.

Şanlıurfa'yı tarihsel ve gelecekte oldukça ilgilendirecek Şanlıurfa Hac Yolu Projesi Nedir?

Öncelikle Şanlıurfa Hac Yolu Projesi hali hazırda var olan bir değer, bir hazine olduğunu ve bizim yeni bir şey getirmediğimizi sadece var olan değerleri sahiplendiğimizi ve tekrardan hayat vermek istediğimizi ifade etmek istiyorum.

Şanlıurfa Hac Yolu Projesi nedir sorusuna bu şekilde cevap verebilirim.

Hac Yolu Projesi üzerinde aralıksız iki yıldır çalışmaktayım ve nihai sonuca vardığımda, akabinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının Şanlıurfa'nın 2023 Yılı İslam Dünyası Turizm Başkenti Kenti seçildiğini duyurmasıyla açıkçası Şanlıurfa'nın böyle bir projeye ne denli ihtiyacı olduğunu tekrardan görmüş oldum. 

Bu gelişmelerin ışığında kesin bir şey anlaşıldı ki, Şanlıurfa'nın tarihsel değerler hazinesinin tanınması ve korunması adına uluslararası projelere ihtiyacı olduğunu İslam Dünyası Turizm Başkenti Kenti seçilmesiyle tekrar görmüş olduk. Bu vesileyle Şanlıurfa ikinci sınıf bir il olmamakla birlikte tarihsel ve bölgesel kıymeti Mekke ve Kudüs’e eşdeğer bir öneme sahiptir.

Değerlerinden ve çığ gibi büyüyen genç nüfusundan güç alarak bölgede bir yıldıza dönüşebilecek bir potansiyele sahip. Şanlıurfa Hac yolu projesi işte bu vizyonla hareket eden bir projedir.

7 aydır sahada bu projenin olumlu ve olumsuz taraflarını araştırırken şaşırtıcı bir şekilde akademik cenah başta olmak üzere siyasi, dini, kurumsal ve kanat önderlerinin ve halkın ciddi desteğini aldık. 

Şanlıurfa Hac Yolu Projesi bölgesel ve tarihsel önemi olan ve bir değerler silsilesini dokuyan sosyoekonomik, sosyokültürel, tarihi ve güncel değerlerini sahiplenen, revize eden ve bu değerler doğrultusunda uluslararası bir vizyon ile geleceğe seslenen bir projedir.

Projenin Şanlıurfa'ya katkıları ne olabilir?

Hac yolu projesi kutsal kitapların övgüyle bahsettiği ve Allah katında HALİL-ÜR RAHMAN ismine layık görülen Hz. İbrahim'in doğuş ve mücadele yıllarını toplumsal bellekte canlı tutma amacını taşımaktadır. Şanlıurfalı biri olarak Hz. İbrahim gibi büyük bir değere sahip çıkmanın ve onun değerlerini toplumda yaşatmanın tartışılmaz bir sorumluluk olduğunu düşünüyorum. Bu ve benzeri bir projeyi başkaları yaparsa belki takdirle karşılanabilir. Fakat Hz. İbrahim'in ayak izleri içinde büyüyen ve bizim için tartışmasız bir model olan Hz. İbrahim için bunu yapmak her Şanlıurfalının bir sorumluluğudur. En azından ben böyle yorumluyorum.

Hac yolu projesi aslında Şanlıurfa ve semavi inançlar için unutulmakla yüz yüze kalan değerleri tekrar bölgeye kazandırmak ve en önemlisi Şanlıurfa’yı İslam dini için önemli bir şehir haline getirecek dini ve tarihi bir çalışmadır.

Var olan değerlere tekrardan sahip çıktığınızı söylediniz bunun bir örneği var mı?

50 yaş ve üstü jenerasyon bizden daha iyi hatırlar ki Türkiyeli ve komşu ülkelerin hacı adayları hicaza inmeden önce Şanlıurfa'ya gelirlerdi. Lojistik olarak Şanlıurfa hac yolu üzerinde olsa da Hacıların Şanlıurfa'ya uğramalarının asıl nedeni Hz. İbrahim makamını ziyaret etmeleridir. Bu geleneği Osmanlıda da Surre Alayı olarak ta görmekteyiz.

Hacı adayları Şanlıurfa’da belli bir süre kaldıktan sonra hac yoluna devam ederlerdi. Bu değerlerin canlı olduğu günlere şahit olan büyüklerimizle konuşmalarımızda Şanlıurfa sur içi esnafının ekonomik olarak hacı adaylarından nasıl istifade ettiği ve her ailenin hacıları evlerine misafir olarak götürdüklerini anlatırlar. Sanırım her Urfalının bildiği ve hala o günlerden kalmış aile dostluklarının olduğunu söyleyebiliriz.

Hac yolu projesi bu minvalde başlangıçta Türkiyeli hacı adaylarının hacca gitmeden önce hava yoluyla kestikleri aynı biletle aktarmalı olarak Şanlıurfa’ya gelip Hz. İbrahim makamını ziyaret ederek bir zamanlar Hz. İbrahim'in Urfa’dan hicreti gibi Şanlıurfa'dan kalkan uçaklarla hacca gitmektir. Bölge barışının sağlanmasından sonra buna kara yolunun da eklenerek hacca gitmelerini de tabi ki düşünüyoruz.

İstanbul’da ikamet eden bir haccı adayı neden Urfa’dan hacca gitsin?

Sosyo- psikolojik olarakta Şanlıurfa’nın ahlaki değerleri, kültürel ve mimari dokusu Suudi Arabistan -Mekke iklimine yakın bir iklim olması sebebiyle açıkçası bunu hac öncesi bir ‘’tatbikat’’ olarak düşünebiliriz. Bu vesileyle vatandaşlarımızın hac öncesi Hz. İbrahim’in doğuş ve İslam için ilk intihama girdiği makamını görme fırsatına erişeceği gibi 12 bin yıllık tarihi olan ve dünyanın ilk tapınağı olduğu söylenilen Göbeklitepe, dünyanın önemli Sin tapınağını, Hz. Eyüp’ün kabri vb. sayısız değerleri ziyaret edilerek hacca gitme fırsatını bulabilir ve kendilerini psikolojik olduğu gibi fiziken de hac iklimine hazırlamış olabilirler.

İspanyol Rahibe Egeria’yı hatırlatabiliriz ki, Hacı olmak için Şanlıurfa’nın bugünkü eski Harran olarak bilinen Hz. İbrahim’in evini ziyaret ettiğini ve buradan hac yoluna devam ettiğini söylemekte. Egeria şahsında semavi inançların tüm mensuplarının Hac yolculuğunda Şanlıurfa’ya uğraması önem teşkil etmektedir. Hacı adayları için Kabeyi ikinci defa inşa eden Hz. İbrahim'in makamını ziyaret etmelerinin kıymetli olduğunu düşünüyorum…

Projenin nihai kazanımları nelerdir?

Her ne kadar üç inancın ortak bir Hac kavşağı olmasını temenni etsek te, nihai hedefimiz İslam’ın Hacı adaylarını Urfa’da buluşturmak Hz. İbrahim Makamından umre ve hacca göndermektir.

Şanlıurfa Türkiye’nin en genç ili olarak yaş ortalaması 20'lere denk gelmektedir. Ve gençlerimizin ezici bir çoğunluğu işsizlikten göç etmektedir. Mevsimlik işçiliğin, ilkel tarımın, çocuk ölümlerinin başında gelen Şanlıurfa’nın, inşallah Hac Yolu Projesiyle tüm gençlerimize, esnafımıza ve toplumsal değerlerimize bir kapı olur ve genç potansiyelimizle Şanlıurfa’yı ve bölgeyi kalkındırmak ve daha da ileriye götürme fırsatını bize nasip eder.