Göbeklitepe’de deprem riski nedeniyle başlatılan koruma çalışmalarında beton kullanıldığı iddiasına Göbeklitepe Kazı Başkanlığı yanıt verdi. Alanda yapılan çalışmalarda beyaz çimento gibi malzemeler kullanılmadığını belirten başkanlık, geri dönüşümlü kireçtaş bulamaçlı doğal bir harç kullanıldığını duyurdu.
‘Tarihinsıfır noktası’ olarak adlandırılan Göbeklitepe’nin dünyaya kazandırılmasında büyükemek harcayan Alman arkeolog Klaus Schmidt’in eşi Çiğdem Köksal Schmidt, örenyerinde “aslanlı yapı” olarak adlandırılan alanda yapılan restorasyonla ilgiliönemli bir iddiada bulundu.
Sosyalmedya hesabından açıklama yapan Çiğdem Köksal Schmidt, söz konusu alanda duvarsıvalarının yenilendiğini ve orijinal yapının tabanının yabancı bir modernmalzemeyle kaplandığını gösteren fotoğrafları paylaştı.
Restorasyonçalışmalarında alandaki orijinal tabanın beyaz çimento, kum, alçı gibimalzemelerle kaplanmasını anlayamadığını belirten Çiğdem Köksal Schmidt,şunları ifade etti:
“Birmisafirimin iki gün önce çektiği fotoğraflar bu yapıdan. Restorasyonyapılıyormuş burada. Duvar sıvaları yepyeni onu da görebiliyoruz ama asılyapının tabanına takılı kalabilir gözlerimiz, benim kaldı. Burada orijinaltabanın tamamen yabancı modern bir madde ile kapatılması gerekli miydi, 12000-10000 yıllık mimari eserlerin restorasyonunda benzer örnekler var mıbilmiyorum, beyaz çimento, kum, alçı gibi malzemeler ile neolitik döneme aitbir yapının tabanı niye kaplanır anlamıyorum. Amaç korumaktır herhalde amamadem yeni yapılacak o zaman bütün yapıyı elenmiş steril toprakla doldurup,gömüp üzerine orijinalinin aynısını yapsaydık. En güzel koruma bu olurdu.”
Söz konusuiddianın ardından Göbeklitepe Kazı Başkanlığı yazılı açıklama yaptı.
Başkanlığınaçıklamasında deprem riskinin “Aslanlı Yapı” ve “F Yapısı” olarak bilinenbinaların koruma çalışmalarına acilen başlanması gerektirdiği vurgulanarak, kazısıtamamlanan yapılarda doğal olarak duvar derzleri boşalmakta ve beraberindeyıkılma tehlikesi oluştuğu kaydedildi.
“Sözkonusu yapılarda gerçekleştirilen uygulamada derzler, Göbeklitepe kazılarındançıkan toprağın elenerek, su, keçi kılı ve keten karıştırılarak elde edilen birharçla yüzeysel olarak doldurulmuştur” ifadesi kullanılan açıklamada, duvarörgüsünün olduğu gibi korunduğu ifade edildi.
Yapıtabanlarında ise, kireçtaşı yakılmasıyla elde edilen ve “terazzo” adı verilenbir harç kullanılarak geçirgensiz bir yüzey elde edildiği bilgisi verilenaçıklamada, şunlar kaydedildi:
“Göbeklitepe’dekoruma çalışmaları gerçekleştirilen yapıların tabanları büyük ölçüde bozulmuşdurumdadır.
Bundakullanılan harcın niteliği, günümüze ulaşma durumu ve kazının ardından zamanlaoluşan doğal tahribat etkilidir. Bu tür tabanların korunmasında tabanın mevcuthaline göre koruyucu malzemeler sürülmesi ya da örterek koruma yolunagidilmektedir.
Göbeklitepe’dekiuygulamada tabanların mevcut durumu dikkate alınarak; temizlendikten sonraüzeri bitkilenmeyi önleyen koruyucu bir örtü ile kaplanmış, bu örtünün üzerine1 cm kalınlığında yine elenmiş kazı toprağı ve kireçtaşı çakıl üzerine yaklaşık2,5 kalınlıkta geri dönüşümlü kireçtaş bulamaçlı doğal bir harç serilmiştir. Buuygulama sırasında beyaz çimento vb malzeme kullanılmamaktadır.
Ayrıca sözkonusu yapılarda devrilmiş dikilitaşlar yeniden yerine yerleştirilerek yapınınkoruma ve düzenlenmesinin yanı sıra özgün bütünlüğü oluşturulmaya çalışılmıştır”.
Yorum Yazın