Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, Şanlıurfa dahil 16 ilde ‘Türkiye’de Türkçe dışında konuşulan anadillerinin kullanım düzeyiyle’ ilgili araştırma yaptı.
Sosyo Politik SahaAraştırmaları Merkezi’nin Şanlıurfa dahil 16 kentte ‘Türkiye’de Türkçe dışındakonuşulan anadillerinin kullanım düzeyiyle’ ilgili yaptığı araştırmada, farklıanadillere sahip olan her 10 kişiden en az 7’sinin hayat dilinin Türkçe olduğubelirtildi.
Sosyo Politik SahaAraştırmaları Merkezi tarafından “Türkçe dışında konuşulan anadillerininkullanım düzeyi ile anadillerine ilişkin talep ve eğilimleri ölçebilmek’amacıyla 2-9 Mayıs 2024 tarihleri arasında Diyarbakır, İstanbul, Ankara, İzmir,Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Çanakkale, Mersin, Elazığ, Mardin, Şanlıurfa, Van,Batman, Şırnak ve Ağrı olmak üzere 16 ilde 1276 kişinin katılımıyla sahaçalışması gerçekleştirildi.
Online yapılan çalışma kapsamındaaraştırma grubuna anadilleri-lehçelerinin ne olduğu soruldu. Anketekatılanların 74’ü anadilinin Kürtçe, yüzde 11,9’u Zazaca, yüzde 5,3’ü Kürtçe veZazaca derken; aralarında Süryanice, Ermenice, Arapça, Gürcüce, Çerkezce,Lazca, Rumca, Osetçe gibi dillere sahip toplamı yüzde 8,8’lik bir kesimaraştırma grubunda yer aldı.
Anadillerin kullanımyaygınlığını görebilmek için sorulan ilk soru, ‘Hanenizde hangi diller-lehçelerkonuşulur’ sorusu oldu. Bu soruya araştırma katılanların yüzde 40,3’üTürkçe-Kürtçe, yüzde 26,8’i Kürtçe, yüzde 18,8’i Türkçe, yüzde 4,4’ü Zazaca,yüzde 3,8’i Türkçe, Kürtçe ve Zazaca yüzde 2,7’si Kürtçe ve Zazaca yüzde 1,3’üGürcüce yanıtını verdi. Araştırmada, “Tabloya göre, hanelerde anadili Türkçeolmadığı halde sadece Türkçe konuşanların oranı yüzde 18,8 iken, Türkçe vekendi anadillerini hanelerinde birlikte konuşanların toplam oranı yüzde
46’dır. Bu duruma görearaştırma grubunun toplamda yüzde 64,8’inin hanesinde Türkçe kullanıldığıanlaşıldı” denildi.
Araştırma grubuna ‘Sokakta,sosyal hayatta çoğunlukla konuştuğunuz dil-lehçe hangisidir’ sorusuna yüzde71,8’i Türkçe, yüzde 26’sı Kürtçe, yüzde 1,4’ü Zazaca, yüzde 0,6’sıKürtçe-Türkçe, yüzde 0,2’si Süryanice yanıtını verdi. Araştırmada, buyanıtların farklı anadillere sahip olan her 10 kişiden en az 7’sinin sokak,sosyal hayat dilinin Türkçe olduğu belirtildi.
Araştırma grubuna ‘Anadilinizine düzeyde anlıyorsunuz’ sorusu da yöneltildi. Bu soruya katılımcıların yüzde44,4’ü çok iyi, yüzde 33,7’si iyi, yüzde 21’i az, yüzde 0,9’u ise hiçanlamıyorum yanıtını verdi. ‘Anadilinizi ne düzeyde konuşabiliyorsunuz’ sorusunaverilen yanıtlara göre, katılımcıların yüzde 33’ü çok iyi, yüzde 26’sı iyi,yüzde 32’si az konuştuğunu, yüzde 9’u hiç konuşamadığını bildirdi. Tabloyagöre, katılımcıların toplamda yüzde 59’unun anadilini iyi konuştuğu ortayaçıktı.
‘Anadilinizi ne düzeydeokuyabiliyorsunuz’ sorusuna gelen yanıtlara göre yüzde 23’ü çok iyi, yüzde26’sı iyi, yüzde 37,2’si az okuyabilirken, yüzde 13,8’i hiç okuyamadığınıaktardı. ‘Anadilinizde ne düzeyde yazabiliyorsunuz’ sorusuna verilen yanıtlarise yüzde 18,5’i ‘çok iyi’, yüzde 22,6’sı ‘iyi’, yüzde 42,3’ü ‘az’, yüzde16,6’sı ‘hiç’ olarak sıralandı.
‘Anadilinizi niçinkonuşamıyorsunuz’ sorusuna katılımcılarımızın, yüzde 38,7’si ‘anadilimizi iyikonuşamadığım ve kendimi iyi ifade edemediğim için’, yüzde 33,9’u ‘ailemde veçevremde konuşan olmadığı için’, yüzde 24,2’si ‘anadilimi öğrenebileceğim,geliştirebileceğim bir okul ve kaynak olmadığı için’, yüzde 2,4’ü ‘yasak olduğuiçin’, yüzde 0,8’i ‘dışlanmamak için’ yanıtını verdi.
Yorum Yazın