Şanlıurfa’da ABD hareketliliği! AK Parti içinden tepki var...

Şanlıurfa’da olağanüstü askeri hareketlilik yaşanıyor.

Geçen ay sınır bölgesine çok sayıda asker, askeri araç ve malzeme sevkiyatı yapıldı. Bu ay ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “ABD ile birlikte bir harekât merkezinin kurulması kararı verildi. Harekât merkezinin kurulmasıyla süreç başlayacaktır” şeklindeki açıklaması oldu. Hemen ardından başını Kuveyt operasyonunda görev alan Stephan Twitty’nin çektiği Amerikalı üst düzey askeri yetkililer gelmeye başladı. Akşam Gazetesi'ndeki “Türkiye talebinden vazgeçmeyecek... Güvenli bölgede 10 üs kurulacak” başlıklı haberde, Türk-ABD askerleri arasında Müşterek Harekât Merkezi'nin kurulması kapsamında yapılan bazı çalışmalardan söz edildikten sonra, “Kurulacak askeri üslerde zırhlı araçlarla gözlem noktaları oluşturmasının planlandığı” bilgisine yer verildi. Ayrıca, “Görüşmelerin olumlu neticelenmesinin ardından güvenli bölgede yapılacak devriye görevinde yer alacak ABD askerlerinin de Türkiye'ye geleceği, bunların bir bölümünün Türkiye'de (Akçakale) kalacağı, bir bölümünün ise Suriye'nin kuzeyindeki üslerde görevlendirileceği” belirtildi. Yazılanlardan ve gelişmelerden de anlaşılacağı üzere ABD Suriye’nin kuzeyine üs kurup yerleşecek. İkinci adresleri ise Akçakale olacak. Tıpkı Türkiye’nin Kobani’ye yol verdiği Peşmergeler gibi ABD’liler de Türkiye’nin eliyle bölgeye yerleştirilecek. Oysa daha düne kadar sınırın öte tarafında tek bir ABD bayrağının görülmesi bile gündem oluşturan haber niteliği taşıyordu ve PYD/YPG’liler ABD ile işbirliği yaptıkları için eleştiriliyordu. Bu eleştiriler pek dillendirilmese de Cumhurbaşkanı Erdoğan’a en yakın isimlerden birisi olan Metin Külünk’ün de gündemindeydi ve en sert bir şekilde basın yoluyla eleştirilerini dillendirdi.

ASKERİ YETKİLİLERİN BİRİ GELİP BİRİ GİDİYOR

5 ay önce Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Fırat'ın doğusunda planlanan olası harekatın sevk ve idaresinin yapılacağı İleri Müşterek Harekat Merkezi’ni açtı. Yer, Şanlıurfa’ydı. 5 aylık süre zarfında Suriye’ye Akçakale, Ceylanpınar ve Suruç’tan sınırı olan kentte askeri hareketlilik yaşandı. Sınıra sevkiyat yapıldı, diğer illerden askeri personeller geldi. Sınır ötesinde yaşanan en ufak gelişmede jetler Urfa semalarında görüldü.

Bu hareketlilik artarak devam ederken, ABD ile Türkiye arasında 5-7 Ağustos tarihlerini arasında düzenlenen toplantılarda Suriye’de oluşturulması planlanan güvenli bölge için ABD ile Türkiye'de Müşterek Harekat Merkezi kurulması mutabakatına varıldı. Mutabakat çerçevesinde Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde Müşterek Harekat Merkezi kurulması için düğmeye basıldı. Geçtiğimiz günlerde ön hazırlık amacıyla harekat merkezinde görevlendirilecek 1'i albay 2'si binbaşıdan oluşan 6 kişilik ABD heyeti Şanlıurfa’ya geldi.

Günler sonra 2'nci bir heyet daha geldi. Bu kez heyetin başında ABD Avrupa Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Korgeneral Stephen Twitty, yer aldı.  10 araç ile Akçakale'ye giden ABD'li heyet Güvenli Bölgeye yönelik Müşterek Harekat Merkezi çalışmaları kapsamında incelemelerde bulundu.

METİN KÜLÜNK NE DEDİ?

AK Parti içinde Müşterek Harekat Merkezi'ne tepki ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yakınlığıyla bilinen AK Parti eski Milletvekili Metin Külünk'ten geldi.

Ortak harekat merkezini “Ortak oyalama merkezi” olarak yorumlayan Külünk, “Müşterek oyalama Merkezi Şanlıurfa'ya gelmiş hoş gelmiş; ama boşuna gelmiş. PKK'ya binlerce tır silah yardımı ile yatırım yapan ABD’nin Türkiye çıkarlarına yönelik bir adım atacağına mı bizi inandıracaklar? Irak’ın kuzeyinde 90'lı yıllarda yaptıklarınız hafızamızda tazeliğini koruyor!” dedi.

"HEDEFLER MÜŞTEREK Mİ?"

Milliyetçi Hareket Partisi eski Milletvekili Oktay Vural da ABD ile ortak hareket edilmesi kararını yorumlayan siyasilerden biriydi. Vural, ABD'nin PYD-YPG'yi taraf Türkiye'nin ise bertaraf edilmesi gereken örgüt olarak gördüğüne dikkat çekerek "Hedefler müşterek mi?" diye sordu.

SURİYELİLER NE OLACAK?

Suriye'nin kuzeyine kurulması planlanan güvenli bölge eve dönmek için Suriyeliler için umut oldu.  

Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatlarının ardından Cerablus ile Afrin arasındaki güvenli hale getirilen 300 binden fazlası Türkiye'den olmak üzere yüz binlerce Suriyeli yerleşti. Peki yeni kurulacak güvenli bölge de Suriyelilerin durumu ne olacak?

Türkiye'nin Güvenli Bölge'deki etki alanını artırarak sivillerin geri dönüşünü de desteklemesine katkı sağlaması ön görülüyor ancak özellikle Şanlıurfalılar Suriyelilerin geri dönecekleri fikrine ihtimal vermiyor. Resmi olmayan rakamlara göre 500 binden fazla Suriyelinin yaşadığı kentte çok sayıda Suriyeli işveren ve işçi bulunuyor. Öyle ki bazı mahallelerde Suriyeli esnaf sayısı Şanlıurfalılardan daha çok.  Suriyelilerin yıllardır yaşamlarını sürdürdükleri üstelik ekonomik, sosyal, sağlık ve eğitim açısıdan her türlü desteğin sağlandığı kentten ülkelerine geri dönecekleri beklenen bir durum değil.

Yetkililerin de geri dönüşlerle ilgili henüz resmi bir açıklaması olmadı.

ŞANLIURFA-SURİYE

Şanlıurfa Suriye'ye en çok sınırı olan kent. Birecik, Suruç, Akçakale ve Ceylanpınar İlçelerinin Suriyeye sınırı bulunuyor. Birecik'in Karşısında Münbiç, Suruç'un karşısında Kobani, Akçakale'nin karşısında Tel Abyad ve Ceylanpınar'ın karşısında da Resulayn bulunuyor. 

Mustafa ARISÜT-Özlem ÇELİK/HABER ANALİZ